Verwaarlozingsbeleid kent geen menselijke nuance

Sinds 2017 zijn lokale besturen bevoegd om verwaarloosde woningen op te sporen, te registreren en aan te pakken. Stad Harelbeke doet dit in samenwerking met Woonwijs. Echter, steeds meer verhalen bereiken ons van een onbekwaam verwaarlozingsbeleid waardoor huizen zomaar op inventarislijst belanden en de eigenaars een belasting op hun bord krijgen, en dat voor vaak minimale gebreken.

Fractievoorzitter Wout Patyn verduidelijkt: “Op de gemeenteraad van 12 december 2019 keurde de N-VA-fractie het nieuw verwaarlozingsreglement niet goed omwille van de te strikte regelgeving. Nu zien we in de praktijk waarom dit reglement te streng is, steeds meer verhalen van een te strikt en ongenuanceerd verwaarlozingsbeleid komen mij ter ore. Inwoners die gaandeweg renoveren worden soms zonder pardon op de verwaarlozingslijst gezet, zelfs bij vergunde verbouwingen. Veelal hebben we te maken met overijverige ambtenaren die een lijstje afvinken zonder menselijke nuance.”

Net daarom benadrukte N-VA Harelbeke bij monde van raadslid Patrick Claerhout op de gemeenteraad dat er niet eens wordt aangeklopt bij de inwoners om na te vragen naar ‘het waarom’ en eventuele renovatieplannen. Zonder pardon krijgen inwoners een brief in de bus dat hun woning ‘verwaarloosd’ is.

Patrick Claerhout: “Laat me duidelijk zijn: verwaarlozing moet aangepakt worden, maar de huidige manier van werken roept toch vragen op. Inwoners komen verbaasd naar me toe met een brief van Stad Harelbeke dat zij op de inventaris van verwaarloosde panden terechtkomen terwijl zij nog bezig zijn met een totaalrenovatie. Uiteraard vraagt dit tijd en centen. Dikwijls is het zo dat al grote delen opgeknapt werden en dat nog wat extra tijd nodig is voor de afwerking. Niettemin mogen zij na één jaar een extra taks betalen hiervoor. Met dit beleid zonder menselijke nuance jaag je onnodig burgers in het harnas.’

Bovendien gaat het in vele gevallen over zeer kleine gebreken, van wat afgebladerde verf op rolluiken tot een restant van een oud reclamebord. Ook bezwaarschriften worden bijna altijd afgewezen waardoor de aangeschreven sowieso de belasting mogen ophoesten. N-VA Harelbeke herhaalt haar vraag om het reglement te herzien en menselijkheid in de beoordeling te brengen.

Op de gemeenteraad van 14 december 2020 klaagde raadslid Patrick Claerhout de problematiek, en de brede thematiek van het woonbeleid, nogmaals aan. Hieronder kan u zijn tussenkomst lezen:

Ik zal punt drie en vier samen nemen en als het goed is, mevrouw de voorzitter, zal ik er nog enkele andere punten i.v.m. woonkwaliteit aan koppelen, dan hoeft dit niet meer in de varia.

Dit derde agendapunt is reeds uitvoerig aan bod gekomen op de raadscommissie van vorige week. De schepen weet dat ik een koele minnaar ben van al deze reglementen.

• Het reglement lijkt ons te streng, zeker wanneer ambtenaren overdreven (ik bedoel:  te correct) tewerk gaan en geen ruimte meer geven voor menselijke nuance.
• Vochtproblemen (deze nieuwe toevoeging aan het reglement) zijn bijna in alle woningen te vinden (ik kan getuigen vanuit mijn jobervaring dat dit bijna overal voorkomt en dit onder verschillende vormen zoals: opstijgend vocht, insijpeling, koudebruggen, enz.) Dit zal resulteren in het nooit meer kunnen afleveren van conformiteitsattesten (zelfs niet van max 5 jaar). Deze problemen zijn zelfs meestal gemakkelijk op te lossen door goede ventilatie (bijv. ramen openzetten) en zijn dus niet altijd een structurele fout of tekortkoming.

Ik maak hier de vergelijking met ons reglement verwaarlozing. reglement van dd 22/11/20

• Eerst en vooral een opmerking omtrent de motivatie van dit reglement, wij dachten dat dit enkel voor de uitleg naar de gemeenteraad was, maar het volgende staat duidelijk in dit reglement:

“De financiële toestand van de gemeente vormt het financieel hoofddoel en vereist de vaststelling van deze belasting aan de hierna vermelde tarieven. De tarieven zijn naar de mening van de gemeenteraad overigens redelijk gelet op het nagestreefde doel. Secundair wenst de voorliggende belasting de verwaarlozing van gebouwen en woningen te bestrijden, om zo de aantrekkelijkheid van de stad als leefomgeving te bevorderen. De afwezigheid van verwaarloosde gebouwen of woningen draagt immers bij tot een levendiger en aangename omgeving en vergroot ook het veiligheidsgevoel.”  --> Kan deze motivatie (die eigenlijk omgekeerd moet zijn) nog aangepast worden? Onze burgers stellen zich daar vragen bij.

Ook hier gaat men zeer streng te werk, getuige de resultaten van dit jaar. Ik ga hier in deze raad geen namen of adressen doorgeven, deze zal de schepen zich wel herinneren. Let wel: ik spreek nu enkel over de behandelde bezwaren van dit jaar. Na controle van de 6 panden die op de lijst verwaarlozing staan en waarvoor er een bezwaar ingediend is bij de stad, volgende conclusie na eigen plaatsbezoeken:

• gaat enkel over afgebladerde verf rolluiken, eigenaar heeft nog geen geld om dit uit te voeren, is op heden ook nog niet uitgevoerd. Kan als nodig geacht worden.
• gevel ondertussen geschilderd
• men is bezig met vergund te bouwen, dus eigenlijk is regl niet meer van toepassing
• men is bezig met vergund te bouwen, dus eigenlijk is regl niet meer van toepassing
• verf en barsten, is hier wel nodig om dit aan te pakken
• afgebladderde verf, is ondertussen geschilderd

Al deze gevallen zijn zeker geen extreme verwaarlozing! Alle bezwaren werden echter ongegrond verklaard door het schepencollege en blijven dus op de lijst staan: volgens mij zijn er twee (1&5) terecht, twee (2&6) zijn ondertussen volgens mij opgelost, en twee (3&4) zijn volgens mij niet van toepassing door lopende erkende bouwvergunning.

In het verslag zie ik dus de doorgedreven regelgeving  waarvoor ik vroeger reeds vreesde. Blijkbaar is er zelfs nog geen beroepsmogelijkheid mogelijk , want na ongegrond bezwaar blijven ze gewoon staan. De eventuele beroepsprocedures kunnen maar pas ingaan na de belasting. De eerste belastings-heffingen zijn reeds voor nu in het voorjaar 2021 ( = 1 jaar na de lijstopname of inventarisopname).

Meer nog: in een recent geval van vaststelling van verwaarlozing in Bavikhove dus nog voor de opname op de lijst, en de schepenen weten hier ook wel waarover het gaat, is het zeker meer dan onterecht. Deze mensen hebben reeds 10 jaar serieuze inspanningen geleverd om hun pand op te waarderen met mooi resultaat. Zij waren onaangenaam verrast, om niet te zeggen verbolgen dat hun pand nu ook op de lijst zal komen.

Conclusie:

- motivatie is verkeerd.

- te strenge controle door slechts één algemeen gebrek of twee gedeeltelijke gebreken.

- bij bezwaar wordt toch alles afgewimpeld.

- 1 jaar is meestal te kort om verwaarlozing weg te werken.

- blijkbaar is (vergund) verbouwen geen grondig argument om geschrapt te worden van de lijst. Is dus ook geen vrijstelling. Zo zijn er toch een aantal? Kan hier vrijstelling voor bekomen worden?

- er zijn volgens ons slechtere panden dan deze nu op de lijst.

In de raadscommissie kregen we van de bevoegde ambtenaar te horen dat deze reglementen inderdaad zeer streng zijn en nu nog strenger worden. Met het gevolg dat dit praktisch niet meer efficiënt en correct zal kunnen opgevolgd worden.

Ik heb in de commissie dan ook een pleidooi gehouden om al deze reglementen eens samen te voegen tot één globaal reglement woonkwaliteit. Nu hebben we leegstand op twee niveaus (woningen en bedrijfspanden), verwaarlozing enkel voor de van op openbaar domein zichtbare buitengevels, het conformiteitsattest voor de binnenkant (vooral bij verhuur), en het nu straks afgeschafte (wat voor ons een goede zaak is, het was trouwens ook geen verplichting en dus geen succes), het verdwijnend reglement kwaliteitslabel.

Uit de verslagen van het schepencollege lees ik: ‘Er komt straks ook nog een nieuw reglement inventariseren verharding eraan, met waarschijnlijk terug een belastingreglement er bovenop.’